Dit verhaal is op 21-februari 2019 naar de Arena gestuurd
HOE WORDT GRAVE IN DE TOEKOMST BESTUURD
Inleiding
Voor de laatste raadsvergadering waren twee avonden nodig.
Het waren dan ook belangrijke onderwerpen waarvan de voorgenomen fusie van drie
van de vier Graafse voetbalverenigingen nog extra publieke belangstelling trok.
De volgende cyclus is inmiddels begonnen. Op de agenda van
de raadsvergadering van 26 maart 2019 staan naast wat routinezaken twee
voorstellen die beogen de bestuurskracht van de gemeente te versterken.
Net te laat om op reguliere wijze op de agenda te kunnen
worden geplaatst kwam het bericht dat de gemeente bij het hoger beroep inzake
de schade van het faillissement van de scheepswerf in het ongelijk is gesteld.
Natuurlijk zullen de gevolgen van die uitspraak in de volgende raadsvergadering
worden besproken.
Eigenlijk maken al deze onderwerpen deel uit van eenzelfde
allesomvattend vraagstuk: hoe moet het bestuur en beheer van de gemeente Grave
zodanig worden georganiseerd dat het belang van de inwoners zo goed mogelijk
wordt gediend. In onze huidige maatschappij betekent het ook dat inwoners niet
alleen in de uitvoering, maar ook in de besluitvormingstrajecten een actieve
rol moeten spelen. Over deze definitie kun je nog eindeloos van gedachten wisselen,
maar ik heb het idee dat de basis voor alle partijen in Grave wel ongeveer
hetzelfde is. Termen als “aan de voorkant”, kernendemocratie, participatie gaan
al enkele jaren over tafel. Het wordt tijd dat er invulling aan wordt gegeven.
Een aantal gebeurtenissen in bestuurlijk Grave heeft wel duidelijk gemaakt dat
er verbetering van de informatie-uitwisseling tussen en samenwerking van alle
bestuursorganen inclusief organisaties als wijk- en dorpsraden nodig is. Dat
wordt al vele jaren ook buiten de kring van het gemeentebestuur geroepen en
zelfs de raad is nu bijna drie jaar geleden begonnen met een actie om de
communicatie tussen gemeente en burgers te verbeteren. Die actie is tot nu toe
beperkt gebleven tot intern overleg en enkele experimenten met een gewijzigde
vergaderstijl. Dat schiet nog niet echt op.
De voetbalfusie
In feite is het
besluit over de rol van de gemeente in dit proces alleen maar uitgesteld. Het
kan nog alle kanten uit. Inmiddels ziet het er naar uit dat ook binnen de
verenigingen zelf nog niet alle neuzen in dezelfde richting staan. De lering
die je hier uit moet trekken is dat ook een dergelijk project in fasen,
inclusief tussenbesluiten, moet worden aangepakt en dat gemeenteraad en leden
van de vereniging niet pas bij de uiteindelijke beslissing een rol mogen gaan spelen.
De drie-eenheid
Hier is wel sprake van een gefaseerde aanpak. De vraag die
nu vooral naar voren kwam was hoe de gemeenteraad de voorgang kan blijven
volgen. Op regelmatige tijden zal de raad toch moeten vaststellen of alles nog
volgens plan verloopt. Raadsinformatiebrieven zijn daar nu het gebruikelijke
middel voor. Ik vind dat te weinig structureel. Aangeven dat de zaak volgens
plan verloopt (dat er dan ook moet zijn) is net zo belangrijk als problemen
vermelden. Een informatie en rapportagestructuur moet daarom een wezenlijk
onderdeel zijn van een projectplan. Een gemeenteraad moet uit hoofde van zijn
taak een project volgen. Uiteindelijk worden burgers geconfronteerd met de
gevolgen van een project. Er zijn financiële consequenties en er kunnen
persoonlijke belangen mee zijn gemoeid. Tijdige informatie aan burgers is dan
ook van wezenlijk belang en kan problemen later voorkomen. Wat nu is toegezegd
is te incidenteel. Een vaste periodieke informatie via de commissies zou een
aanpak kunnen zijn. Als dat 80% van de projecten en processen volgens plan
verloopt kost het niet veel tijd en moeite de 20% waar moet worden ingegrepen
tijdig te ontdekken. Daarvoor moet wel de werkwijze van de commissies worden
aangepast en daarover is in het voorstel voor de komende vergadering niets
terug te vinden.
De vestingvisie.
Het voorgaande is ook van toepassing op de vestingvisie. Dit
is een project dat als het ware een paraplu gaat vormen over allerlei bestaande
en toekomstige projecten heen. Het is heel verstandig dat via een amendement de
raad heeft besloten in ieder geval voor de financiën een eigen structuur voor
het Visioterrein in te richten. Naar mijn mening is dat niet voldoende. De
reikwijdte van de vestingvisie gaat verder dan het Visioterrein (wanneer krijgt
dat een fatsoenlijker naam?). De visie dient niet alleen financieel te worden
bewaakt. Het is een “inspirerend leidraad”. Inspireren en leidraad zijn actieve
begrippen. Tot nu toe is de gemeente vaak te passief
De
stimuleringssubsidie
Ook de gemeenteraad van Grave vindt dat wij met z’n allen er
voor moeten zorgen dat er minder regenwater in het riool terecht komt. Dat kan
door het regenwater van onze daken en tuinen af te koppelen van de riolering en
op eigen terrein op te vangen. Dus gras in plaats van tegels en zo. Daarvoor
heeft de raad nu besloten een financiële bijdrage te geven. Een toezegging om
het budget zo nodig te verruimen was voldoende om er in de raadsvergadering
maar helemaal niets meer over te zeggen. Ik geloof er niet in dat, alleen op
grond van de mededeling op de website en in de krant, mensen in massa naar de
gemeente zullen komen met hun plan hun terrassen te vervangen door gras op
kratjes. Een echt actieve informatieserie is daarvoor noodzakelijk.
Onlangs heeft de raad het Verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan
(VGHRP) vastgesteld. Bij de vaststelling vond de raad wel dat men eigenlijk te
weinig informatie had om goed te beseffen wat men besloot. Daarom is er nu op 1
april een openbare werkbespreking over dit genomen besluit. Er is drie kwartier
voor uitgetrokken. Vooralsnog staat deze bijeenkomst niet op de openbare
vergaderkalender. Of ook de afkoppeling aan de orde komt weet ik niet. Het is
wel een wezenlijk onderdeel van dat VGRP.
De motiemarkt
Ook bij de raadsleden leefden nog al wat vragen over de
betekenis van zo’n markt die elders al enkele jaren in het kader van de
begrotingsbehandeling wordt georganiseerd. Het komt er op neer dat burgers hun
ideeën via marktkramen aan raadsleden mogen verkopen. In de toelichting vanuit
de initiatiefnemers zat een ondertoon van “nou doen we wat om de burgers erbij
te betrekken en dan komt er weer gezeik”. Met slechts één stem tegen werd het
voorstel aangenomen. Als er ooit een opsomming komt van de voorwaarden waar een
goed raadsbesluit aan moet voldoen zal blijken dat dit besluit daar niet aan
voldoet.
Maar alleen kritiek leveren is ook niet opbouwend. Ik doe daarom wel mee. Nu
alles nog moet worden uitgewerkt zou ik zelfs nu al kunnen meedoen. Van
openbaar groen en parken heb ik geen verstand en ik heb een hekel aan
tuinieren. Op verzoeken van de gemeente om daaraan mee te werken reageer ik dus
niet. Op het gebied van bestuurlijke organisatie heb ik wel kennis, ervaring en
liefhebberij. Daar doe ik dus graag aan mee. Maar in mijn geval geldt ook de
regel dat zowel de ontwikkelaar van een idee en degene die het idee moet
uitvoeren samen een tijd moeten optrekken; een projectmatige aanpak dus. Mijn
aandeel kunt u zien groeien op https://graafsetribune.blogspot.com
.
Nader onderzoek
bestuurlijke toekomst.
De raad heeft in
december het college opdracht gegeven een onderzoek te laten instellen naar de
voor- en nadelen van de twee opties “Zelfstandig Grave en “Grave samen met
Cuijk en Mill”. Er wordt € 30.000 voor uitgetrokken en op 1 april moet het
rapport klaar zijn. Ik zou, puur uit belangstelling, wel eens willen weten hoe
het uitverkoren bureau het onderzoek gaat aanpakken en waarom die aanpak beter
lijkt dan de manier van de andere kandidaat.
Leuk vond ik de paragraaf Overige politiek relevante
informatie.
“Een deel van het onderzoek kan bij oplevering niet meer ter
zake doende zijn als gevolg van besluiten die door andere gemeenten in de regio
in dezelfde periode worden genomen. Op dat moment moet bezien worden hoe de
resultaten geinterpreteerd moeten worden.”
Deze zin past uitstekend in de Graafse bestuurlijke cultuur:
we nemen een besluit en zien wel waar het schip strandt.
De scheepswerf
Dat het bericht over de uitspraak van het hof een tegenvalt
is logisch. De gemeente blijkt nu wel degelijk mede aansprakelijk te zijn voor
de schade geleden bij het faillissement van de scheepswerf. Maar dat het, zoals
in de eerste reactie van het college naar buiten kwam, een complete verrassing
is verbaast mij. In de tijd dat de kwestie speelde was er van veel kanten al
kritiek op de manier waar Grave de zaak bestuurlijk aanpakte. Dat de zaak in
eerste instantie werd gewonnen was een meevaller. Maar iedereen weet dat
wedstrijden vaak in de tweede helft worden beslist. Dat de gemeente in de
begroting nog geen budget heeft gereserveerd is tot daar aan toe. Dat er zelfs
in de risicoparagraaf van de begroting niets over werd vermeld is een misser.
Het hoger beroep heeft bijna drie jaar geduurd. Dat de
gemeente er in die tijd niet bij werd betrokken wil er bij mij niet in.
Processen moeten zoveel mogelijk worden vermeden, maar als ze er zijn moeten ze
wel worden gevolgd en dus zou ik het volgen van processen in een
informatiestructuur opnemen. Volgens het voorstel over de werkwijze van de raad
dat nu voorligt is dat niet het geval.
Natuurlijk moet nog worden gekeken of cassatie meer kan
inhouden dan uitstel van executie. Belangrijker is echter het antwoord op de
vraag hoe nu verder te gaan. Schade beperken en dekken. Dat betekent ook
afwegen tegen andere voornemens. Het terrein van de scheepswerf is onderdeel
van de vestingvisie. De gemeente heeft ook plannen voor andere investeringen.
Daar zal hetv goed voorbereid over moeten gaan
Het zoeken van een zondebok en daarvoor op korte termijn een
debat in de raad organiseren, zoals Keerpunt 2010 blijkbaar wil, is zinloos.
Werkwijze raad.
Het was de bedoeling het voorstel al in de afgelopen
vergadering te behandelen. Het werd door de fractievoorzitters niet op de
agenda geplaatst omdat men er eerst nog een werkbespreking aan wilde wijden,
zodat er een nieuw voorstel kon komen dat meer kans op instemming zou hebben.
Die werkbespreking moest wijken voor het vervolg van de raadsvergadering.
Het raadsvoorstel is dus ongewijzigd toch weer op de agenda
geplaatst. Volgens de huidige werkwijze valt er dan voor de raadsvergadering
niets aan een voorstel te veranderen. Dat kan alleen in de raadsvergadering via
een amendement. Eventueel kan in de vorm van een motie het college nog een
boodschap worden meegegeven over de gewenste interpretatie van het
raadsbesluit. Dat komt de duidelijkheid van een besluit niet ten goede. Dat
riep in de agendacommissie de vraag op of de nu op 11 maart geplande
werkbespreking nog wel zinvol was als aan het voorstel niets meer zou kunnen
worden gewijzigd. Gelukkig stelde de voorzitter dat het voorstel niet in beton
is gegoten. Ie uitspraak houdt waarschijnlijk in dat de behandeling in de
commissie kan leiden tot een advies aan het college om met een nieuw voorstel
te komen. Het zou goed zijn deze adviesmogelijkheid voor de commissie alvast
als eerste aan het huidige voorstel toe te voegen.
Zoals het voorstel er nu ligt stelt het weinig voor. Aan de
rol van burgers bij de werkzaamheden van het gemeentebestuur wordt helemaal
geen aandacht gegeven.
De enige werkelijke wijziging is dat het spreekrecht in de
raadsvergadering over agendapunten van die vergadering wordt afgeschaft. Nu zou
het inderdaad onnodig moeten zijn dan nog iets in te brengen. Helaas blijkt dat
gebruik maken van het spreekrecht nog te vaak door insprekers als een laatste
strohalm wordt gezien.
Liever zou ik zien dat het hele voorstel van tafel gaat en
dat tijd wordt genomen de bestuurlijke processen in Grave eens goed te
organiseren. Dat geldt zeker voor het geval dat Grave zelfstandig blijft, maar
het kan ook een goed bijdrage zijn aan de organisatie van de gemeente waar het
huidige Grave deel van gaat uitmaken.
Urenuitbreiding
griffie.
“Lest best” is een goede kenschets van dit laatste onderwerp
in dit verhaal.
Toch heb ik kritiek. Het ontgaat mij waarom over dit
voorstel zo geheimzinnig wordt gedaan. Er is ook nadrukkelijk afgesproken dat
het een A-stuk wordt. Er mag dus niet over worden gesproken. Dus weet ik niet
welke visie over de taak van de griffie heeft geleid tot het voorstel om de
capaciteit slechts met 8 uur te verhogen.
Volgens mijn visie op de rol van de griffie zullen die 8 uur
niet meer dan een start zijn. Een van de bezwaren die ik tegen de huidige
CGM-constructie heb is dat ons eigen gemeentebestuur zonder voldoende eigen
ondersteuning in de bestuurszee ronddobbert. Zaken als bestuurlijk processen,
omgaan met organisaties in de gemeente, kortom bijna alles waar ik me nu druk
over maak moeten niet verlopen via een externe organisatie als CGM.
Een eerste opdracht aan de versterkte griffie zou kunnen
zijn het project om te komen tot een moderne en effectieve manier van Grave
besturen grondig aan te pakken.
Slot
Nu het gemeentebestuur via het besluit over de motiemarkt te
kennen heeft gegeven ideeën vanuit de burgers welkom te heten heb ik de
uitlaatklep via deze toch wel omvangrijke ingezonden stukken in de Arena
hopelijk niet meer nodig. Er zijn al enkele ingezonden brieven naar de
gemeenteraad onderweg. Komende raadsvergadering zal wel blijken wat de
gemeenteraad daarvan vindt. In ieder geval ga ik door met onderwerpen
aansnijden op https://graafsetribune.blogspot.com
. Die zijn niet bedoeld als een cursus “gemeentebestuur voor dummies”. Bijdragen
en commentaar zijn daarom van harte welkom. In de bibliotheek is voldoende
ruimte en tijd om gesprekken daarover te organiseren. Nu weet u alvast hoe mijn
kraam op de motiemarkt er ongeveer uit gaat zien.
Leo de Vreede
Naar Arena gestuurd op 21-2-2019
Geen opmerkingen:
Een reactie posten