Inleiding
Dinsdag 4
september was eerst de vergadering van de commissie Inwoners en Bestuur. Na de
standaard agendapunten werd de commissie over drie collegevoorstellen gevraagd
te bepalen of er in de raadsvergadering nog zou worden gedebatteerd. In alle
drie de onderwerpen was weinig discussie nodig. Wel was er een link met het
onderwerp van de werkbespreking over de zelfstandigheid van Grave en de
betrokkenheid van de burgers daarbij. Daarom in dit stuk ook wat opmerkingen
daarover.
In grote lijnen
In de openbare werkbespreking van de Graafse Gemeenteraad
werd het voorstel besproken van LPG en CDA om niet mee te werken aan het
samenvoegen van de 5 gemeenten in het Land van Cuijk, maar de opties CGM en
zelfstandig Grave door het college te laten onderzoeken. Het volgende citaat is
uit mijn eerste reactie van 30-8-2018.
“Opvallend is dat het besluit
aangeeft wat men in Grave niet wil. Het eigenaardige van een echt besluit is
dat het aangeeft wat er juist wel moet gebeuren. Verrassend is het voorstel
niet. Het bevestigt het besluit dat de raad in september 2017 heeft genomen
door het voorstel om tot één gemeente Land van Cuijk af te wijzen. Het strookt
ook met de machtsverhoudingen in de coalitie. Zeker het CDA heeft zijn kiezers
nu iets uit te leggen”
De werkbespreking was openbaar en het was goed dat
Keerpunt 2010 hier blij mee was. Ik vermeld dit omdat die fractie niet zo gauw
blij is. Bijkomend voordeel daarvan was dat ik het besprokene kon naluisteren
omdat zeker bij het CDA de inhoud zorgvuldig in retoriek is verpakt.
Het raadsvoorstel is kennelijk ingediend omdat het zo in
het bestuursakkoord staat. En dat is blijkbaar weer gebaseerd op de gehouden
opiniepeiling. Zoals dat resultaat wordt geïnterpreteerd kan het beter een
pseudo-referendum worden genoemd. LPG en CDA zijn er uitstekend in geslaagd een
voorstel te maken dat veel weg heeft van een vierkante cirkel. LPG zegt nu niet dat Grave zelfstandig moet
blijven. Er moet een onderzoek komen naar de opties zelfstandig blijven
eventueel CGM. CDA zegt nu niet dat
er één gemeente Land van Cuijk moet komen. Er wordt deze periode niet wordt
meegewerkt aan voorstellen om tot één gemeente Land van Cuijk te komen. Het
woordje “nu” is de kern van het
bestuursakkoord. Deze formuleringen zijn wel passend in de verkiezingsprogramma’s
te maken. Letterlijk genomen laat dit
voorstel alle mogelijkheden nog open en schieten we er dus niets mee op!
Het college krijgt de taak een en ander nader uit te
werken. De technisch voorzitter (ook burgemeester en voorzitter van het
college) gaf nog de boodschap mee de opdracht aan het college nader uit te
werken tot een uitvoerbare opdracht. Tijd en geld moeten beschikbaar zijn.
Volgens het voorstel moeten de raden van Cuijk en Mill om
een reactie worden gevraagd. Op de vraag waarom dat nodig was werd geantwoord
dat je die gemeenten nodig hebt voor de optie CGM. Als die niet meewerken heeft
ook volgens LPG een onderzoek daarnaar geen zin. Dan is het verstandig die
vraag eerst te stellen alvorens dit besluit te nemen. Maar “eerst besluiten en
daarna overleggen” is bij de raad van Grave nog steeds de gewoonte.
Dat er ook nog iets moet worden afgesproken over het
overleg in het Land van Cuijk had men ook ontdekt en daarvoor worden de
uitgestelde voorstellen daarvoor alsnog op de agenda gezet. Ik ben wel benieuwd
of dit college ook het voorstel van het vorige college ongewijzigd op de agenda
zet.
Het betrekken van de inwoners vinden de partijen, in
ieder geval in hun betogen, erg belangrijk. Maar dat concreet maken laten men
liever aan het college over. In de werkbespreking kwam dit onderwerp alleen
retorisch aan de orde met een nieuwe opiniepeiling bij de verkiezingen in 2022
als enige –maar veilig ver weg zijnde- actie.
Tot
nu toe is het sturen van een ingezonden brief aan de Arena de meest effectieve
wijze om in het openbaar te communiceren
over de daden van het
gemeentebestuur. De communicatie
met het gemeentebestuur is
een verhaal apart In het vervolg begin ik daarom met een commentaar in grote
lijnen voor de Arena. Dat werk ik uit. Hetkan een paar dagen duren voor het
verhaal compleet is. De groei kan op deze blog worden gevolgd. Als het is
afgerond wordt het ook op
www.gravepolitiek.nl geplaatst.
Commisie Inwoners
en Bestuur
Veiligheidsplan
Op de agenda van die commissie stond onder andere een
voorstel over het veiligheidsplan voor deze regio. De gemeenteraad wordt niet
om een besluit gevraagd, maar slechts om een zienswijze. Bij de gebruikelijke
inleiding waarschuwde de portefeuillehouder via de commissie de gemeenteraad om
niet de illusies te hebben dat een zienswijze veel invloed zou hebben op het
besluit van de veiligheidsregio. Hij deed dit in het kader van een
verwachtingenmanagement. Een eventuele zelfstandigheid van de gemeente Grave
stelt op dit terrein dus niet veel voor en dat geldt voor nog een aantal van
dit soort gemeenschappelijke regelingen. Het werd een A-stuk dus dit onderwerp
vraagt in de raadsvergadering weinig tijd en dat is gezien de rest van die
agenda wel belangrijk.
Winkelsluitingstijden
In de eerstvolgende raadsvergadering komt een voorstel
aan de orde om supermarkten voortaan toe te staan op zondag om 9:00 uur open te
gaan. Dat is nu om 12:00 uur: De praktijk in Grave is blijkbaar dat de
supermarkten om 10:00 uur open gaan. Volgens de landelijke wet mogen de winkels
om 6:00 uur open. Het voorstel zelf gaf geen aanleiding tot discussie. Op de
vraag waar het voorstel vandaan kwam kon geen antwoord worden gegeven. De vraag
of er overleg met ondernemers en omwonenden nog overleg was geweest werd ontkennend
geantwoord. De opstellers van het voorstel hadden er geen behoefte aan en over
de huidige gang van zaken zijn geen klachten. Als het besluit is vastgesteld
wordt het centrummanagement in kennis gesteld en dat mag dan de ondernemers
informeren. Allemaal niet zo zwaarwichtig maar wel kenmerkend voor de wijze
waarop betrokkenheid van de inwoners wordt gewaardeerd: eerst besluiten en dan
overleg. Het wordt een B-stuk en gaat dus misschien tijd kosten.
Herbenoeming burgemeester
De raad moet op 18 september ook de procedure voor een
herbenoeming van de burgemeester in gangzetten. Pogingen in de commissie daar
nog een Graafse draai aan te geven werden gestuit of ontmoedigd door op
wettelijke bepalingen te wijzen en het VNG-model dat is gevolgd. De vertrouwenscommissie
werkt in beslotenheid en krijgt geheimhouding opgelegd. Alle
fractievoorzitters, en dat zijn er 7, worden lid en er komen nog enkele
adviseurs bij. Een lekje is dan gauw gemaakt. Het wordt een B-stuk.
Werkbespreking
gemeenteraad
De werkbespreking heeft weinig nieuws opgeleverd. In
plaats van meer duidelijkheid is er meer onduidelijkheid over hetgeen nu wordt
besloten. Nu kom ik niet verder dan dat er zal worden besloten om nog niets te
besluiten en het college aan het werk te zetten zodat er bij de volgende
gemeenteraadsverkiezing een nieuwe opiniepeiling kan worden gehouden. Er zal,
hoop ik, nog een bijgesteld voorstel komen en misschien geeft dat wat meer
duidelijkheid. Toch alvast maar enkele opmerkingen.
De opiniepeiling.
Allereerst verdient het aanbeveling dat er een openbare voorlichting
komt over het verschil tussen verkiezingen, referenda en opiniepeilingen. Er is
een groot verschil tussen de betekenis van opiniepeilingen en de twee andere
vormen van volksraadpleging. Die laatste twee leveren een exacte uitslag op
waarbij het opkomstpercentage wel interessant is maar niet van invloed. Een
opiniepeiling levert informatie die een bestuur kan gebruiken om tot een
besluit met draagvlak te komen. Een bestuur dat zijn besluiten uitsluitend
baseert op opiniepeilingen verklaart zichzelf overbodig. Tijdens de
werkbespreking gaven LPG en CDA zelf toe dat het een slechte opiniepeiling was.
Het CDA constateerde nog dat iedereen zijn eigen interpretatie had. Hij zei het
niet, maar in zijn gloedvolle betoog liet hij wel blijken dat zijn
interpretatie de juiste is. Zoals in het voorliggende voorstel gebruikt is pseudo-referendum
een betere betiteling voor deze volksraadpleging.
Het resultaat van deze slechte opiniepeiling is nog
steeds de enige onderbouwing van het te nemen besluit. Pseudo-referendum is
daarom de beste de beste betiteling voor deze gang naar de stembus. De term
past bij de wijze waarop de gebruikte uitslag, inclusief cijfer achter de
komma, in de motivering van het voorstel is gebruikt.
De inhoud van het voorstel.
De samenwerking van LPG met CDA is of wordt vastgelegd in
een nog steeds onbekend bestuursakkoord. In het voorstel staat een citaat uit
het concept voor het akkoord dat aangeeft hoe LPG en CDA omgaan met het
resultaat van het pseudo-referendum met als conclusie “De LPG en het CDA zullen in de huidige
periode (2018-2022) geen voorstellen steunen die betrekking hebben op de
vorming/herindeling één Land van Cuijk”. In mijn eerste reactie vond ik deze
formulering opvallend. Na vooral het betoog van het CDA in de werkbespreking is
listig wellicht beter. Voor de voorbereiding van één gemeente Land van Cuijk
zal deze bestuursperiode nog wel nodig zijn. In deze periode zal de gemeente
Grave zijn eigen gemeenteraad behouden. Dat is in overeenstemming met het
verkiezingsprogramma van de LPG voor deze periode. Andere gemeenten kunnen rustig doorwerken aan
die ene gemeente en dan zal Grave in de volgende periode al dan niet vrijwillig
kunnen aanhaken. Het CDA verschuift dus dit programmaonderdeel naar de volgende
periode. In een coalitie moet de kleinere nu eenmaal iets toegeven.
Het was niet nodig deze conclusie in het nu voorgestelde
besluit op te nemen. Door op 21 september 2017 het voorstel te verwerpen heeft
de raad al uitgesproken niet aan één gemeente
Land van Cuijk te willen meewerken. In feite wordt de werking van dit besluit
nu beperkt tot deze periode. Dat heeft het CDA dus toch bereikt.
De
letterlijke tekst in het voorstel is nu:
1. Deze raadsperiode
(2018-2022) een besluit te nemen over de bestuurlijke toekomst van de gemeente
Grave, waarbij twee opties nader worden uitgewerkt: zelfstandig blijven of
herindeling met de CGM-gemeenten.
2. Het college in dit
kader de volgende opdrachten te verstrekken:
·
Rapporteren
aan de raad wat de organisatorische en financiële consequenties (intern
gericht) zijn van zelfstandig blijven of herindeling CGM voor eind 2018.
·
Rapporteren
aan de raad wat de maatschappelijke en financiële consequenties (extern
gericht) zijn voor onze inwoners van zelfstandig blijven of herindeling CGM
voor de zomer van 2019
·
Het
opstellen van een communicatieplan voor de zomer van 2019 hoe we de inwoners
hierover informeren en zullen raadplegen.
3. De raden van Cuijk
en Mill & St Hubert te informeren over dit besluit en hen te verzoeken om
een reactie.
ad 1 De wijze waarop dit
deel van het besluit is geformuleerd sluit niet uit dat in het voorstel voor
het in deze periode te nemen besluit over de bestuurlijke organisatie één gemeente Land van Cuijk toch weer wordt opgenomen. Dat de gemeente
Grave volgens het bestuursakkoord niet zal meewerken aan het voorstel daarvoor is niet opgenomen in het besluit dat nu wordt genomen. Die medewerking is ook niet nodig want er
ligt nog een voorstel dat door 3 van de 5 gemeenten al is aangenomen. De twee
andere opties zelfstandig blijven en opgaan in CGM moeten nader worden
onderzocht.
Tijdens de discussie merkte een lid van de LPG-fractie nog op dat zelfstandigheid en CGM tot
nu toe onderbelicht zijn gebleven. Ook werd door LPG aan de voorstanders nog gevraagd
wat de voordelen zijn van die ene gemeente. De omgekeerde vraag waarom Grave
beter zelfstandig kan blijven of desnoods met Cuijk en Mill één gemeente moet vormen
kwam niet ter sprake. Daar moet het onderzoek dat het college moet instellen
duidelijkheid over verschaffen.
Nu is in de documenten bij het voorstel dat
op 21 september door de raad van Grave is verworpen uitgebreid uiteengezet waarom
er één gemeente Land van Cuijk moet komen. In mijn brief aan de raad van Grave
heb ik ook gewezen op de onvermijdelijkheid hiervan. Maar die brief is voor kennisname
aangenomen. Die term suggereert dat men met de inhoud bekend is. In feite betekent
het dat de inhoud niet meetelt. Het zal niet meevallen nog argumenten te vinden
die tot de conclusie leiden dat Grave zelfstandig kan blijven.
ad 2 Het college heeft
nu de taak de mogelijkheden en onmogelijkheden te onderzoeken van zelfstandigheid
van de gemeente Grave of eventueel van de gemeente Cuijkgravemill (deze
gemeente is in het landelijk informatiesysteem voor gemeenteraadsleden al
bekend). Wil het college dat goed kunnen doen moet in het te nemen raadsbesluit
wel duidelijker worden aangegeven wat men precies wil en de middelen in de vorm
van geld en tijd beschikbaar gesteld. Het nu opgenomen tijdschema geeft weinig
ruimte. Het is verstandig dat het college een bureau wil inschakelen.
Want als het onderzoek zou uitwijzen dat het toch één gemeente Land van Cuijk
moet worden kan dat nieuws beter door een buitenstaander worden gebracht. Een
definitie van de gewenste zelfstandigheid zou ook niet gek zijn. In de huidige
situatie met één werkorganisatie en 3 gemeentebesturen is die zelfstandigheid,
althans volgens mij, al sterk beperkt.
Er moet ook een communicatieplan komen. Daarvoor
heeft het college meer dan een half jaar de tijd. Ik hoop dat men eerder komt
met in ieder geval de uitgangspunten daarvoor. Werkelijk “aan de voorkant” en “meedoen
aan het opstellen van documenten en niet beperken tot het leveren van
commentaar” is al een stap in de goede richting.
ad 3 In de discussie
werd nog de vraag gesteld waarom aan Cuijk en Mill nog om een reactie wordt
gevraagd was het antwoord van de LPG dat het geen zin heeft een onderzoek in te
stellen naar de gemeente Cuijkgravemill als Cuijk en/of Mill al aangeven daar
niet voor te voelen. Heel verstandig!
Voorlopig slotwoord
Nu
maar afwachten wat hoe het definitieve initiatiefvoorstel er uitziet en wat er
op 18 september gaat gebeuren. Wordt dus wellicht vervolgd.
