Brief aan gemeenteraad naar aanleiding van voorstel motiemarkt

Onderstaande brief heb ik naar de gemeenteraad en de raadsleden afzonderlijk gestuurd. De motiemarkt is bedoeld om burgers gelegenheid te geven ideeën aan te dragen. Tot nu toe heeft de raad inbreng van burgers via brieven en krant alleen maar genegeerd. Deze, en eventuele volgende brieven zijn bedoeld om te zien of de raad inderdaad waarde hecht aan de mening van burgers.

Geachte raadsleden,

In de raadsvergadering van 12 februari 2019 neemt u een beslissing over het voorstel van LPG ook in Grave een motiemarkt te houden. Het doel is de burger beter bij het bestuur van de gemeente te betrekken. Dat is een prima doel want de laatste jaren is telkenmale gebleken dat communicatie tussen alle partijen die bij het gemeentebestuur in Grave zijn betrokken gebrekkig is. Enkele jaren geleden is zelfs door en uit de gemeenteraad een werkgroep benoemd om die communicatie te verbeteren. Al snel werden de werkzaamheden beperkt tot de gang van zaken binnen de gemeenteraad zelf. Dit is nu uitgemond in een raadsvoorstel dat weer is doorgeschoven naar de volgende raadcyclus. Regelmatig hebben ik en anderen, op allerlei wijzen, er op gewezen dat deze aanpak te beperkt is en dat de burgers zelf veel meer bij dit proces moeten worden betrokken. Daarop is, afgezien wat opmerkingen in de wandelgangen, nooit op gereageerd.

De vraag is nu of het organiseren van een motiemarkt de oplossing van het vraagstuk is. Het voorstel geeft bijzonder weinig informatie over de organisatie en het resultaat. Ik heb daarom gegoocheld op “motiemarkt” en “evaluatie motiemarkt”. Er zijn heel wat gemeenten die een dergelijk evenement soms al enkele jaren organiseren. Ik heb bewust geen contact met gemeenten opgenomen omdat ik vind dat zoiets door de opstellers van een voorstel moet gebeuren en niet door afzonderlijke raadsleden en zeker niet door burgers.

Mij is gebleken dat in alle gemeenten die ik heb bekeken de motiemarkt een onderdeel is van de procedure voor de kadernota of de begroting. Het is dus geen losstaande actie maar onderdeel van een besluitvormingsproces. Ook heb ik de indruk dat de opbrengst niet overweldigend is en waarschijnlijk ook beperkt tot losstaande ideeën. In Grave is de waarde van kadernota en begroting als bestuurlijke uitspraak uitermate gering. Werkelijke problemen worden doorgeschoven door uitspraken als “nieuw voor oud”.

Een motiemarkt zou daarom niet als afzonderlijk element moeten worden georganiseerd maar ingebed in een totale heroverweging van de jaarlijks terugkerende planning en controlcyclus en dan met name de betrokkenheid van de burgers daar in. Dat zou moeten beginnen met informatie aan burgers.

Bovendien bestaan er in onze gemeente organisaties als wijk- en dorpsraden die in beleidsnota’s al zijn aangewezen als intermediair tussen gemeente en burgers. Ook organisaties als Graveon, Centrummanagement, ZLTO en sportverenigingen vervullen die rol. De vraag is of het beter structureren van die contacten niet meer effect heeft dan een incidentele motiemarkt.

Tijdens de commissievergadering werden uit de commissie zelf ook al deze opmerkingen gemaakt.  In het verslag van deze vergadering worden de opmerkingen alleen genoemd als motivering om er een zogenaamd B-stuk van te maken, zodat er over gepraat kan worden. Niet is afgesproken of en zo ja wie voor aanvullende informatie gaat zorgen.

Ik acht het daarom niet uitgesloten dat het voorstel wordt afgewezen omdat het niet beslissingsrijp is, en dat is waar. Toch zou dat jammer zijn omdat het uitgangspunt van LPG de burger daadwerkelijk te betrekken alle steun verdiend. Is er een alternatieve aanpak?

Ja, die bestaat al, er is geen raadsbesluit voor nodig en geen budget van € 10.000. Grave kent al enkele mensen die algemene interesse hebben en tonen in het reilen en zeilen van het gemeentebestuur. Tot nu toe werd hun inbreng stelselmatig genegeerd.

Op ingezonden brieven, met name in de Arena, werd niet gereageerd. Tot voor kort werden ingezonden brieven aan de raad geruisloos naar het archief verwezen. Er is een kentering zichtbaar. Ingezonden brieven aan de raad worden nu formeel voor kennisgeving aangenomen en ik weet dat er contacten zijn tussen raadsleden en lastige commentatoren. Op het gebied van de gemeentelijke financiën is er zelfs op de constatering dat de gemeente in financieel gevaar verkeert door een raadslid gereageerd met de opmerking dat de reserves nog voldoende zijn. Als je dan naar de argumenten kijkt waarop die twee verschillende meningen gebaseerd zijn constateer je dat die grote gelijkenis vertonen. Ik heb dit al eens vergeleken met de man die van 24 hoog naar beneden valt. De eerste 23 is er niets aan de hand. Maar liefst nog voor dat hij echt valt zou je een opvangkussen moeten neerleggen. Moraal: in een goede discussie gaat het om argumenten en niet om one-liners.

Dit alles geeft mij voldoende vertrouwen om het er op te wagen. Ik ga ideeën die ik heb bij u neer leggen. Ik doe dat in de vorm van formele brieven aan de gemeenteraad. Daar zult u dus op moeten reageren. Vanwege mijn interesse hebben mijn ideeën vooral betrekking op de werkwijze van de gemeente. Aanvankelijk zal het over losstaande zaken gaan. Uit mijn beroep waterbeheer weet ik dat je willekeurige stromen zo snel moet reguleren om ongelukken te voorkomen. Dat zou uitstekend kunnen in de operatie waar u zelf mee bezig bent. Het voorstel daarvoor heeft u aangehouden. Dat komt dus goed uit.

Bij wijze van voorbeeld alvast een tweetal voorstellen die je laag fruit zou kunnen noemen.

Volgorde agenda is heilig

Commissie- en raadsvergaderingen beginnen met een aantal huishoudelijke punten. Vervolgens komen de diverse onderwerpen aan de orde. In de raadsvergaderingen komen eerst de zogenaamd A-stukken en daarna de punten waarover de standpunten na de commissievergadering nog niet vaststaan. Het systeem waarop de volgorde van die stukken is bepaald is mij onbekend. Wel komt het voor dat aan het begin van de vergadering wordt voorgesteld een onderwerp waarvoor veel publieke belangstelling aanwezig is naar voren te halen. Dat is sympathiek voor degenen die verder geen interesse hebben maar vervelend voor mensen die speciaal voor een onderwerp zijn gekomen en nu de hele massadiscussie moeten uitzitten. Het kan worden voorkomen door de volgorde van de agenda bewust te bepalen. Zeker voor commissievergaderingen waarbij nog al een externen zijn uitgenodigd is dat belangrijk. Afgelopen vergadering I&B werd het agendapunt fusie naar voren gehaald ten koste van de rekenkamerrapportage. Daarvoor was de rekenkamer met 4 man gekomen. Nu zullen zij dat achteraf niet erg hebben gevonden want de discussie over die fusie zal voor die commissie best interessant zijn geweest.

Alleen voorstellen waarover men unaniem voor is en waarbij geen fractie behoefte heeft in het openbaar er iets over te zeggen kunnen tot A-stuk worden verklaard.

Hamerstuk is een gebruikelijke term voor deze voorstellen. Het gaat dan veelal om puur formele raadsvoorstellen. Het zijn ook zaken waar de gemeenteraad in de praktijk inhoudelijk geen zeggenschap heeft.

In Grave is het iets anders. Uiteindelijk is het enige advies dat commissies geven of het voorstel een A of een B-stuk wordt. A-stuk betekent dat fracties voldoende informatie hebben om hun standpunt te kunnen bepalen. Dat zij ook voor zullen stemmen is geen vereiste. Er wordt niet over gesproken. Er wordt direct gestemd en er is de mogelijkheid een zogenaamde stemverklaring af te leggen. Strikt genomen behoort een stemverklaring aan te geven waarom een lid afwijkt van de logische volgorde. Hij of zij verklaart dan waarom zij eigenlijk voor is maar toch tegenstemt of omgekeerd natuurlijk.

Aan de andere kant kan het ook belangrijk zijn een voorstel in de raad te bespreken, ook al staat vast dat het met algemene stemmen zal worden aangenomen. Het voorstel om een stimuleringsubsidie beschikbaar te stellen voor het afkoppelen van hemelwater is daar een voorbeeld van. Wel is afgedekt dat bij een enorm succes er te praten valt over verhogen van het budget. Zonder een actieve informatieronde waarbij wijk- en dorpsraden zijn betrokken hoeft op budgetoverschrijding niet te worden gehoopt. Het voorstel zelf is daarover heel vaag. Tijdens de raadsvergadering had mooi een aanzet kunnen worden gegeven aan een gerichte campagne. In Grave komt het vaak voor dat een raadsbesluit wordt aangevuld met een motie of toezegging over de uitvoering. Zie het besluit over het VGRP.

Slot

De voorbeelden die ik hier heb gegeven hebben raakvlakken met andere onderwerpen die ik binnenkort zal aansnijden. Als ik het volhoud kunt u een reeks van ingezonden brieven ontvangen. En dat zeker als anderen mijn voorbeeld gaan volgen. Dat is een extra belasting voor het systeem. Dat kan worden voorkomen als u deze actie weet in te brengen in de voorstellen voor de aanpassing van uw werkwijze. Ook dat zou al een onderwerp kunnen zijn.

Met vriendelijke groeten,

Leo de Vreede